Magnum opus Isaka Robertsa

Isak Roberts (1829 – 1904.) je bio velški inženjer i biznismen, astronom amater, pionir u oblasti astrofotografije maglina. Bio je član Liverpulskog astronomskog društva u Engleskoj i član Kraljevskog geološkog društva. Kraljevsko astronomsko društvo ga je 1895. nagradilo zlatnom medaljom.

 

Isak Roberts je fotografiju Velike magline Andromede (M31) snimio 29. decembra 1888. svojim teleskopom reflektorom od 50cm. Fotografija otkriva spiralnu strukturu magline, što je bilo neočekivano i pomogla je da se kasnije razvije teorija o galaksijama.

U to vreme astronomi su gledali magličaste objekte i neke od njih kod kojih se nazirala spiralna struktura karakterisali kao spiralne magline. Vodila se žestoka debata oko toga da li su to bili oblaci prašine i gasa ili udaljeni zvezdani sistemi. 

Da bi stekao bolju predstavu o strukturi ovih objekata, Habl je 100-inčnim teleskopom na Maunt Vilson opservatoriji vršio detaljna merenja nekoliko spiralnih maglina. Tokom jednog posmatranja magline Andromeda, 5-6. oktobra 1923. godine identifikovao je ono što je mislio da je nova. Na kasnijim fotografijama pokazalo se da je promenljiva zvezda Cefeida. 

Jedna od Hablovih fotografskih ploča, napravljena 1924. godine, potvrđuje veliku udaljenost i veličinu Andromede. Habl je posvetio desetine ploča posmatranju Andromede u potrazi za promenljivim Cefeidama koje bi potvrdile njegovo prvobitno otkriće. 

Shvatilo se da je Velika maglina Andromede ostrvo zvezda i postala je Andromedina galaksija, poput Mlečnog puta. Edvin Habl je otkrio postojanje i drugih galaksija. 

SVE JE FIZIKA Miša Bracić