Ovu periodičnu kometu koja je trenutačno u svom najvećem sjaju prilikom ovog prolaza kroz perihel, želio sam pogledati iz posebnog razloga. Zato sam se probudio rano da bi je potražio sa 32 godine starim, vlastoručno napravljenim reflektorom 140/1400mm.

Podaci o kometi

Kometa je bila u perihelu 11. novembra 2018. udaljena od Sunca 1,58 astronomskih jedinica (AJ). Najbliži prolaz pored Zemlje će biti 17. decembra 2018. na udaljenosti 0,76 AJ. 

Kometa 38P/S-O je periodična kometa sa orbitalnim periodom oko Sunca od 37,7 godina i po dužini perioda pripada kometama Hejlijevog tipa (Halley-type comet) kojeg čine periodične komete sa dužinama perioda od 20 do 200 godina. Ova kometa ima perihel blizu orbite Marsa, a afel u blizini orbite Urana.  

Kometu je otkrio Jerome Eugene Coggia u noći 22. januara 1867. godine sa opservatorije u Marseju u Francuskoj kada primjetio je da se kreće ali nije mogao da je dugo prati zbog nadošle naoblake. Uobičajeno je da se kometama daju nazivi po onom ko je prvi pronađe, ali tadašnji direktor opservatorije Eduarda Stephan prijavio je otkriće kao svoje, vjerovatno smatrajući da mladi Coggia ne zaslužuje da kometa koju je srećnim slučajem otkrio ima njegovo ime.   

Istorijski zapisi govore da je 25. januara 1867. Stephan potvrdio da se radi o kometi, kada je zapisao da je ''kometa bila vrlo sjajna, okrugla, sa vrlo izraženim jezgrom''. Ipak 28. januara 1867. u blizini zvijezde Pi Ovna, Ernst Tempel nezavisno je otkrio ovu kometu i znao je za ''otkriće Stephana''. Tempel je primjetio veliku razliku u Stephan-ovom opisu od svog i mislio je da je pronašao sasvim drugu kometu. Tempel je opisao kometu kao veoma slabu i veliku oko 3'(ugaoneminute). 

Tempel je bio veoma iskusni posmatrač i otkrivač kometa, za razliku od Stephana uredskog astronoma-birokrate, pa je moje lično mišljenje da Stephan zapravo nikada nije ni posmatrao ovu kometu - jer ova kometa je relativno slabog sjaja zbog daljine perihelia i manje je nebesko tijelo. Stephan je svoje posmatranje iskonstruisao na osnovu Coggia-ovog i iskoristio svoju funkciju direktora da uđe u istoriju astronomije.

Kometu je ponovo uočila Liisi Oterma 6. novembra 1942. godine sa opservatorije Turku univerziteta u Finskoj. 

Posmatranje od 14. novembra 2018.

Rano jutro, nebo veoma bistro očišćeno burom. Kometa 38P/S-O se po podacima iz efemerida nalazila u istočnom dijelu sazvježđa Blizanaca. Oko 3 časa iza pola noći taj dio neba bio je visoko, otprilike 65° iznad horizonta. Tražiocem 15x60mm našao sam položaj komete i nakon kraćeg gledanja u teleskopu pri 70x uvećanju sa ALP (Anti-light pollution) filterom uočim kometu. Nalazila se oko 6° SSW od zvijezde Poluksa (Beta Blizanaca) ili 2,3° SW zvijezde Kapa Blizanaca (3,6 mag) na 1,1° iznad rasutog jata zvijezda NGC2420. Kometa je izgledala kao malena maglica, difuzne kome prečnika 3', malo sjajnija u središtu (DC=3) i sjaja 9,9 magnitude. Sjeveroistočnim rubom kome je pokrivala zvjezdicu 10,3 magnitude.      

Kometa se kretala sjeveroistočno. U trenutcima posmatranja kometa 38P/S-O bila je udaljena od Zemlje 0,86 AJ, a od Sunca 1,58 AJ. 

Drugo posmatranje komete 38P/S-O

Ovo je bilo moje drugo posmatranje ove komete prilikom prolaza kroz perihel. Prvi put sam je posmatrao prije skoro 38 godina, u noćima 5. i 6. decembra 1980. kada se nalazila u sazvježđu Bika, u neposrednoj blizini maglice M1 - ostatka supernove iz 1054. godine. Posmatrao sam je sa teleskopom kog mi je 1978. godine kupio pokojni otac - refraktor 80/800mm izrađen u SSSR-u. Bila sjaja 8,3 magnitude, sjajnija za 1,6 magituda nego sada jer je tada bila u isto vrijeme u perihelu sa Suncem (5. decembra 1980.) i opoziciji sa Zemljom - najbliža Suncu i Zemlji.  

Kometa 38P/S-O je bila prva posmatrana periodična kometa i druga kometa nakon komete Bradfield (1979 I) iz februara 1980. godine.  

Od tada sam posmatrao stotinjak kometa, neke kratkoperiodične komete po nekoliko puta, ali kometa 38P/Stephan-Oterma je prva kometa sa dužim periodom obilaska oko Sunca i jedini član Uranove familija kometa koju sam posmatrao u dva uzastopna prolaza kroz perihel.