Galaksije

Astronomi mjere kako se hrani središnja crna jama u Andromedi

JamaAndromedaCrop

Galaktika Andromeda, koja je vidljiva i prostim okom, jedna je od najbližih Mliječnom Putu. U njenom se središtu nalazi jedna vrlo masivna crna jama, čija je masa više od 100 milijuna puta veća od one u Sunca. Unatoč tome, ta crna jama - upravo kao i ona koja se nalazi u središtu naše galaktike, a koju nazivamo Strijelac A* - jedna je od najmanje aktivnih poznatih supermasivnih crnih jama, kakve zatičemo u galaktičkim jezgrama. Ona odašilje vrlo malo zračenja.

  

Opširnije: Astronomi mjere kako se hrani središnja crna jama u Andromedi

Write comment (0 Comments)

Hubble vidi „bisernu nisku“ od zvjezdanih jata, stvorenu u sudaru galaktika

NiskaOdSudaraCrop

...Sada se NASA-in Svemirski teleskop Hubble pozabavio s 12 međudjelujućih galaktika koje imaju duge plimne repove od plina, prašine i mnoštva zvijezda i koje zbog toga nalikuju punoglavcima. Iznimna oštrina Hubbleovih fotografija je omogućila otkriće 425 jata novorođenih zvijezda u tim repovima, koja nalikuju nizovima prazničnih svjetala. Ta jata sadrže i do milijun plavih, novorođenih zvijezda.

  

Opširnije: Hubble vidi „bisernu nisku“ od zvjezdanih jata, stvorenu u sudaru galaktika

Write comment (0 Comments)

Mikrokvazar SS 433

detalj

Zvezda mase veće od mase 8 sunaca je na kraju svog životnog veka ekslodirala kao supernova i pri tom izbacila svoje spoljašnje delove. Istovremeno njeno jezgro je imlodiralo u crnu rupu koja sada jede ostake zvezde, razbacane u okolni prostor. Mlazevi koje crna rupa u toku hranjenja izbacuje hrane ostake supernove ili nastale magline i to svojevrsno recikliranje ili jedenje samog sebe se nastavlja. 

 

Opširnije: Mikrokvazar SS 433

Write comment (1 Comment)

Webb pokazuje da su mnoge rane galaktike izgledale kao špageti i daske za glačanje

ObliciGalaksija 1

Webb pokazuje da su mnoge rane galaktike izgledale kao špageti i daske za glačanje

Više od stotinu godina astronomi razvrstavaju bliske i daleke galaktike. Čine to i uspoređujući im vidljive oblike, i precizno im određujući svojstva putem spektara. Primjerice, Edwin Hubble je 1926. g. stvorio nešto što zovemo Hubbleovom glazbenom viljuškom: njome je on počeo razvrstavati obližnje galaktike po njihovim oblicima i veličinama. Pokazao je da su mnoge od njih ili spiralne ili eliptične.

 

Opširnije: Webb pokazuje da su mnoge rane galaktike izgledale kao špageti i daske za glačanje

Write comment (0 Comments)

Galaksije bogate gasom osvetljavaju rani Univerzum

GalaksijeGasovite 1

Ovih dana je u bližem okruženju otkrivena gasovita galaksija bez zvezda pa se lako nameće ideja da su rane galaksije bile slične ovoj. U tom kontekstu ovo je prigodan članak o ranim galaksijama koji je objavljen u novembru ’23. na sajtu IKRAR opservatorije.

Opširnije: Galaksije bogate gasom osvetljavaju rani Univerzum

Write comment (1 Comment)

Projekat Slika tjedna

a70

U projektu Slika tjedna ESA-inog sajta Svemirskog teleskopa Hubble, kojega možete redovito pratiti na ovom mjestu, često se kao Hubbleove slike objavljuju kompoziti u boji sastavljeni od samo jedne fotografije snimljene tim teleskopom - najčešće u valnoj duljini od 606 nm - i nekoliko drugih slika načinjenih kroz teleskope na Zemlji. Hubble u tom slučaju kompozitu da razlučivost nedostižnu ovozemaljskim teleskopima, dok preostale slike pruže informacije o bojama. Nadalje, zbog prirode onoga što je prikazano njima, posebno su privlačne fotografije objekata uvrštenih u Arpov* katalog čudnovatih galaktika. Veći broj fotografija tih Arpovih galaktika je već bio prezentiran kao Slika tjedna, kako na gore opisani način, tako i kao pravi Hubbleovi kompoziti.

Opširnije: Projekat Slika tjedna

Write comment (0 Comments)

Velika maglina u Andromedi

M31Crop

Isak Roberts (1829 – 1904.) je bio velški inženjer i biznismen, astronom amater, pionir u oblasti astrofotografije maglina. Bio je član Liverpulskog astronomskog društva u Engleskoj i član Kraljevskog geološkog društva. Kraljevsko astronomsko društvo ga je 1895. nagradilo zlatnom medaljom.

 

 

 

 

 

 

 

 

Opširnije: Velika maglina u Andromedi

Write comment (0 Comments)

Supernova Bis: Webb kroz gravitacijsku leću vidi drugu supernovu u istoj dalekoj galaktici!

LeceZK 1

U studenom 2023. g, NASA-in Svemirski teleskop James Webb je promatrao masivno galaktičko jato zvano MACS J0138.0-2155. Zahvaljujući učinku zvanom gravitacijska leća, kojega je predvidio Albert Einstein, jedna daleka galaktika, označena s MRG-M0138, vidi se izobličena snažnom gravitacijom jata koje se nalazi između nas i nje. Osim što je izobličila i pojačala svjetlo daleke galaktike, gravitacijska leća izazvana jatom MACS J0138 je proizvela čak pet različitih slika MRG-M0138.  

Opširnije: Supernova Bis: Webb kroz gravitacijsku leću vidi drugu supernovu u istoj dalekoj galaktici!

Write comment (0 Comments)

Webb slijedi neonske znakove prema novom razmišljanju o nastanku planeta

405116136 7679984235350649 7784873246723583083 n

Ovo je jedan zasad od posljednjih članaka s NASA-inog sajta Svemirskog teleskopa James Webb. Nikakav dodatni komentar nije potreban: sve je objašnjeno u donjem tekstu. (Osim toga da je prva priložena slika samo ilustracija protoplanetnog diska oko mlade zvijezde SZ Kameleona. I toga da Ne III emitira na valnoj duljini od 15,55 mikrona, a Ne II (jednom ionizirani neon) na valnoj duljini od 12,81 mikrona.)

  

Opširnije: Webb slijedi neonske znakove prema novom razmišljanju o nastanku planeta

Write comment (0 Comments)

Komentari

  • Aleksandra said More
    Da li će biti nastavka? Tj filma po... 1 dan ranije
  • Драган Танаскоски said More
    Možda nekoga ova Vebova slika galaksije... 3 dana ranije
  • Baki said More
    Pročitao sam. Tokom 1990-ih, tim na... 3 dana ranije
  • Siniša said More
    Drejkova formula mora imati vrednost,... 3 dana ranije
  • Trovach said More
    Trebalo bi potragu za nastanjivim... 4 dana ranije

Foto...